مرکز ثقل لیفتراک از موارد مهمی می باشد که بر روی پایداری لیفتراک و یا بالعکس بر روی حوادث لیفتراک و واژگونی آن تاثیر بسزایی دارد. آیا شما با این موضوع آشنایی دارید؟ در صورتی که نمی دانید مرکز ثقل لیفتراک چیست و چه مواردی باید برای حفظ آن رعایت شود با ما در این مقاله همراه باشید.

مثلث پایداری لیفتراک چیست؟

همان طور که در تصویر بالا می بینید سه نقطه را بر روی لیفتراک در نظر بگیرید، نقطه B،A و نقطه C
نقطه A: نقطه محوری در محور عقب
نقطه B: چرخ جلو در سمت چپ
نقطه C: چرخ جلو در سمت راست
حالا یک مثلث بکشید به صورتی که این نقاط به هم وصل شود. تا زمانی که مرکز ثقل لیفتراک در جایی از این مثل پایداری قرار بگیرد پایداری لیفتراک هم برقرار است و کاملا متعادل می باشد و هنگامی که مرکز ثقل به خارج از مثلث تغییر مکان دهد لیفتراک واژگون خواهد شد. در تصویر بالا مرکز ثقل را داخل این محدوده پایداری می توانید مشاهده کنید.

موارد تاثیر گذار بر روی مثلث پایداری

حالا به این مسأله می رسیم که باید چکار کرد تا این پایداری حفظ شود و مرکز ثقل از داخل مثلث تعادل لیفتراک خارج نشود، این مسأله به موارد متعددی از جمله میانگین وزن لیفتراک، تعادل بار، ارتفاع بالابری، سرعت لیفتراک و ... بستگی دارد که در ادامه به شرح هر یک می پردازیم:

میانگین وزن لیفتراک
وزن لیفتراک شما از موارد مهم در تعیین پایداری می باشد، اگر شما مانند تصویر زیر لیفتراک را مانند یک الاکلنگ در نظر بگیرید شما باید درک کنید که عقب لیفتراک باید سنگین تر از باری باشد که شما جابه جا می کنید، اگر وزن بار معادل وزن لیفتراک و یا سنگین تر از وزن آن باشد، باید بدانید حتما در معرض خطر واژگونی هستید.
با توجه به ظرفیت لیفتراک و تضمین این که از آن فراتر نروید می توانید از حادثه واژگونی جلوگیری کنید.

هنگامی که لیفتراک باری را بر می دارد جلوی لیفتراک بسیار سنگین می شود که برای برقراری تعادل روی الاکلنگ از وزنه تعادلی در قسمت پشت لیفتراک استفاده می شود که در لیفتراک برقی کار وزنه تعادلی را باطری موجود بر روی دستگاه انجام می دهد. برای آشنایی بیشتر با وزنه تعادلی و سایر اجزاء مقاله اجزای لیفتراک را مطالعه کنید.



تعادل بار
در واقع مرکز ثقل خود باری که توسط لیفتراک جابه جا می شود از موارد مهمی است که بر روی مثلث پایداری تاثیر می گذارد. آیا تابه حال به این فکر کردید که این مرکز ثقل در بار چگونه محاسبه می شود؟ اگر بار 1200 میلی متر طول دارد و به صورت یکنواخت می باشد، مرکز بار 600 میلی متر می شود و یا اگر 1400 میلی متر طول داشته باشد مرکز بار 700 میلی متر می شود.

بارهای نامنظم انباشته شده بر روی مرکز ثقل تاثیر می گذارد، مرکز باری که در مرکز نباشد حرکت می کند و این حرکت به سمتی که بار بیشتر است متمایل می شود. حتی اگر طول بار رعایت شده باشد اما بار به سمت جلو لیفتراک انباشته شده باشد باعث بروز حادثه می شود که این بارهای نامنظم انباشته شده را در قسمت دوم  تصویر زیر می توانید مشاهده کنید.

برای بارهایی که یکنواخت نمی باشد از جعبه یا پالت های استاندارد برای جابه جایی استفاده کنید تا این مشکل حل شود.
ارتفاع بالابری لیفتراک
ارتفاعی که بار خود را می خواهید توسط دکل ها بلند کنید تأثیر زیادی بر روی مرکز ثقل یا پایداری دارد. به بیان ساده مواقعی که بار خود را بلند می کنید هرمی تشکیل می شود که با بالا رفتن ارتفاع این هرم بلند تر و با کم کردن ارتفاع هرم کوتاه تر می شود و هر چقدر ارتفاع بالاتر رود و هرم بلند تر شود ناپایداری افزایش می یابد. بار را فقط در مواقع ضروری یعنی بارگیری و یا تخلیه بار باید حرکت دهید و ارتفاع را تغییر دهید و هنگام رانندگی بار را بالا نبرید و بسیار دقیق حرکت کنید.همان طور که در تصویر زیر ملاحظه می کنید مرکز ثقل در ارتفاع تغییر مکان می دهد.

در صورتی که بار را می خواهید در ارتفاع ببرید و در محل مورد نظر قرار دهید برای جلوگیری از ناپایداری و واژگونی دکل رو به سمت عقب کج کنید یا به صورت عمودی آن را نگه دارید.اما اگر به سمت جلو دکل کج شود، مانند قسمت سوم تصویر زیر سبب واژگونی می شود.

در ادامه مواردی که باعث خارج شدن مرکز ثقل از stability traingle را در زمانی که شاخک ها در ازتفاع هستند و بار بر روی آن ها قرار دارد بررسی می کنیم:
1- هنگامی که بار با نوک شاخک ها برداشته می شود
2- هنگامی که بار به سمت جلو کج می شود
3- هنگامی که بار در زمان بالا رفتن خیلی زیاد به سمت عقب کج می شود
4- هنگامی که بار پهن می باشد
5- حرکت یا سرعت لیفتراک باعث جابه جایی مرکز می شود.
در تصویر زیر به خوبی نحوه جابه جایی محل Center of gravity را می توانید مشاده کنید.

سرعت لیفتراک
هنگام رانندگی با لیفتراک از هیچ سرعت غیر ضروری نباید استفاده کرد، زیرا سرعت باعث بی ثباتی می شود و همین طور سرعت بر وزن بار شما نیز تأثیر می گذارد و هر چقدر سریع تر بروید ظرفیت بار افزایش پیدا می کند و این افزایش بار باعث تغییر مکان مرکز ثقل می شود. پس با سرعت مطمئنه به حرکت خود ادامه دهید.