دلایل بسیار زیادی برای کمر درد هنگام دراز کشیدن وجود دارد که به آن کمر درد شبانه هم میگوییم. برخی از شایعترین دلایل شامل آسیب ها، مثل رگ به رگ شدن، شرایطی مثل آرتروز یا سیاتیک میتوانند تاثیر گذار باشند. میزان درد ممکن است از ملایم تا ناتوان کننده باشد و اغلب به عنوان دردی مبهم، به حالت تیر کشیدن و یا کوبنده توصیف می شود.
درد در ناحیه کمر هنگام دراز کشیدن خواب شبانه ما را با مشکل مواجه می کند و ممکن است بر حرکت عضلات کمر، رباط ها و مهرهها هنگام حرکات و فعالیت های روزانه ما تاثیر بگذارد.
علل کمر درد شبانه
ستون فقرات و عضلات اطراف آن حساس هستند. آنها ساختار مرکزی بدن شما رو تشکیل می دهند وبه سختی کار میکنند تا بتوانند کمک کنند شما به صورت مستقیم بایستید و تعادل داشته باشید اگر شما هنگام دراز کشیدن درد دارید احتمالاً به علت موارد زیر است:
کشیدگی یا در رفتگی عضلات
عضله که کشیده شده یا در رفته ممکن است به هنگام بلند کردن یا چرخیدن نادرست اتفاق بیفتد. ممکن است عضلات و رباط ها و تاندون ها در موقعیتهای خاص یا در حین حرکات خاص بیش از حد کشیده شوند تا جایی که دردناک شود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان
اسپوندیلیت آنکیلوزان یکی از انواع آرتروز است. درد در قسمت پایین کمر و ناحیه لگن است و اغلب درد هنگام شب زمانیکه شما تحرک کمتری دارید بدتر می شود.
تومور ستون فقرات
اگر شما کمردرد دارید که به مرور زمان بدتر می شود ممکن است شما تومور در حال رشد در ستون فقرات خود داشته باشید. احتمالاً درد شما زمانی که دراز می کشید و مستقیماً به ستون فقرات شما فشار وارد می شود بدتر می شود.
انحطاط دیسک
اغلب به آن بیماری دیسک دژنراتیو می گوییم. علت دقیق این بیماری ناشناخته است برخلاف اسم آن از لحاظ تکنیکی یک بیماری نیست. یک شرایط پیشرونده است که به مرور زمان به علت پارگی، ساییدگی و آسیب دیدگی ایجاد می شود.
تشخیص کمر درد شبانه
برای به دست آوردن یک تشخیص دقیق که علت زمینه ای درد شما را مشخص کند تنها از طریق علائم مقدور نیست و در طول درمان مشخص می شود.
سابقه پزشکی بیمار
قبل از شروع معاینه فیزیکی از بیمار می خواهند تا اطلاعاتی در مورد علائم و سابقه پزشکی خودش ارائه کند.
پرسشنامه ها معمولا عبارتند از:
- اطلاعاتی در مورد علائم بیمار در حال حاضر
- سطح فعالیت
- عادات خواب
- حالت بدنی
- آسیب دیدگی ها
پاسخ به این سوالات باعث میشود پزشک تصویر کاملتری از زندگی روزانه بیمار داشته باشد و نشان دهنده احتمالات مشخص تری برای کمردرد است سابقه پزشکی اغلب قوی ترین ابزار برای تشخیص به حساب می آید.
معاینه فیزیکی
هدف از معاینه فیزیکی محدود کردن علل احتمالی درد است یک معاینه فیزیکی معمولی برای کمردرد شامل ترکیبی از مراحل زیر است:
- لمس کردن. پزشک با استفاده از دست که به آن پالپیشن نیز گفته می شود کمر شما را لمس میکند تا به عضلاتی که دچار گرفتگی یا سفت شدند و یا نواحی که درد دارید و اختلالات مفصل دست پیدا کند.
- معاینه عصبی. تشخیص احتمالاً شامل معاینه حرکتی از جمله حرکات ناخودآگاه مفصل ران زانو باز کردن و خم کردن شست پا حرکاتی رو به جلو و عقب و حرکات مچ پا میشود. یک معاینه حسی احتمالاً شامل آزمایش واکنش بیمار به لمس آرام آن ناحیه، فرو کردن سوزن یا سایر احساساتی است که در قسمت پایین کمر، باسن و پاها خواهد داشت.
- آزمایش دامنه حرکتی. ممکن است از بیمار خواسته شود که در موقعیتهای خاصی خم شود یا بچرخد این فعالیت ها انجام می شوند تا پزشک متوجه شود در چه موقعیت هایی درد مجدداً ایجاد شده یا بدتر می شود و اینکه چه حرکات خاصی به علت درد و ناراحتی محدود شدهاند.
- تست رفلاکس (واکنش بیمار). واکنش های بیمار در پاها کنترل و ارزیابی می شود تا واکنشهای ضعیف و قدرت عضلاتی که کاهش یافته اند مشخص شود. اگر واکنشها از بین رفته باشد، ریشه عصب آنطور که باید واکنشی نشان نمی دهد.
- بالا آوردن پا از بیمار خواسته میشود تا روی کمر دراز بکشد و یک پای خود را تا جایی که میتواند به صورت صاف بالا بیاورد اگر بالا آوردن پا موجب شد کمر درد شروع شود احتمالاً فتق دیسک در آن ناحیه رخ داده است.
معمولاً پزشک علت کمردرد را بر اساس اطلاعاتی که از سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی و تستهای دیگری که انجام می دهد تشخیص میدهد.
تست های تصویربرداری تشخیصی
گاهی اوقات برای اطلاعات بیشتر از علل درد شبانه بیمار یک اسکن تصویری نیاز است. اگر درد بیمار شدید باشد و دو تا سه ماه با درمانهای غیر جراحی بهبود نیابد ممکن است آزمایش تصویربرداری تشخیصی برای او انجام شود.
آزمایشات تصویربرداری رایج عبارتند از:
- اشعه ایکس برای بررسی استخوان های ستون فقرات استفاده میشود. اشعه ایکس اختلالاتی مثل آرتروز، شکستگی، خار استخوان یا تومورها را نشان می دهد.
- سی تی اسکن میلوگرام تصویر مقطعی از ستون فقرات را ارائه میکند در سی تی اسکن یا توموگرافی کامپیوتری اشعه ایکس از طریق ستون فقرات فرستاده می شود کامپیوتر آن را بر میدارد و به یک تصویر سه بعدی تبدیل میکند.
- MRI یا اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی تصویر با جزئیات کامل از ساختار ستون فقرات بدون استفاده از پرتو اشعه ایکس انجام می شود.
- مطالعات تزریقی تزریقات فلوروسکوپی بی حس کننده موضعی، داروهای استروئیدی به ساختارهای آناتومیک خاصی تزریق می شوند آنها در تایید منبع درد بسیار کمک کننده هستند.
درمان
با توجه به تشخیص های دقیقی که داده می شود درمان برای کمر درد شبانه متفاوت است به طور کلی برای اکثر شرایط شایع پزشکان درمان هایی را برای تسکین درد هنگام خواب تجویز می کنند که عبارتند از:
- استفاده از یخ و گرما
- استفاده از مسکن های بدون نسخه پزشک
- ورزشها و کششهای ملایم و آرام
- درمان فیزیوتراپی برای تقویت گروههای ماهیچه های مرکزی که از کمر حمایت میکنند
- تزریقات ستون فقرات مثل کورتیکواستروئید یا اپیدورال
وقتی کمر درد هنگام شب رخ میدهد پزشک شما احتمالاً روشهایی برای بهبود محیط خواب به شما توصیه میکند که شامل حالت خوابیدن، بالش و زیرانداز شما میشود. درمان های مکمل در خانه ممکن است همراه با برنامه درمانی شما گنجانده شود.
این درمانها عبارتند از:
- ماساژ درمانی
- طب سوزنی
- مراقبت های کایروپراکتیک
وقتی که درد شدید است و نمی توانید با روشهای غیر تهاجمی آن را تسکین دهید احتمالاً پزشک شما جراحی را برای درمان برخی شرایط خاص مثل بیماری دیسک دژنراتیو، سیاتیک، استئوآرتریت ستون فقرات و برخی اوقات اسپوندیلیت آنکیلوزان توصیه میکند.
چه موقع به پزشک مراجعه کنم؟
گاهی اوقات درد در قسمت پایین کمر نشانه برای بیماری زمینه ای جدی هست. افرادی که هر یک از علائم زیر را تجربه کردند بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کنند.
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
- کاهش وزنی که به تازگی اتفاق افتاده است و به علت تغییر سبک زندگی مثل رژیم غذایی و ورزش نبوده است
- سرماخوردگی و تب
- درد بی دلیل و شدید شکم
علاوه بر این افرادی که تجربه علائم درد پس از آسیبهای جدی مثل تصادف با اتومبیل داشتهاند به آنها نیز توصیه میشود که به پزشک مراجعه کنند اگر کمردردهای شما در فعالیت روزانه، تحرک یا خواب شما تداخل ایجاد کنند یا علائم ناراحت کننده دیگری ایجاد کنند باید به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از کمر درد شبانه
البته نمیتوان از همه شرایطی که باعث کمر درد شبانه میشوند جلوگیری کرد اما استراتژیهای مختلفی وجود دارد که می توان برای کمک به حفظ سلامت و بدون درد از آنها استفاده کرد.
اکثر متخصصان موارد زیر را برای پیشگیری از افزایش درد پیشنهاد کرده اند:
- حفظ وزن سالم تمرین داشتن حالت بدنی خوب
- اجتناب از حرکات یا بلند کردن وسایل سنگین که باعث وارد شدن فشار به کمر می شود
- ترک سیگار چون تحقیقات زیادی ثابت کردند که سیگار کشیدن موجب افزایش خطر کمردرد مزمن میشود.
- در صورت امکان از صندلیهای های ارگونومیک، مبلمان و اثاثیه ای که برای به حداقل رساندن درد های فیزیکی طراحی شدند در خانه و محل کار استفاده کنید
- وضعیت نشسته خودتان را تغییر بدید و استراحت های مکرر و کوتاه مدت مثل راه رفتن و کشیدن عضلات بدن را در طول روز داشته باشید
- از کفشهای حمایتکننده با پاشنه کوتاه و راحت استفاده کنید
به خاطر داشته باشید که برخی از عوامل خطرساز دیگری هستند که میتوانند احتمال کمردرد را افزایش بدهند. این عوامل شامل وزن اضافی بدن، سبک زندگی بی تحرک، بلند کردن اشیا سنگین و چرخیدن و خم شدن های مکرر از قسمت کمر میشود.
داشتن خواب با کیفیت
داشتن کمردرد شبانه می تواند کیفیت خوب را با مشکل مواجه کند. چون یکی از قسمت های مهم بهبود بیماری ها خواب است برای بهبود خواب زمانی که کمر درد شبانه دارید متخصصان نکات زیر را به شما پیشنهاد میکنند:
- یافتن وضعیت خوابی که از شرایط خاص کمر شما حمایت لازم را به عمل میآورد
- انتخاب زیراندازی که موجب میشود ستون فقرات شما در همترازی مناسبی قرار گیرد
- از تکیه گاه بالش برای بالا نگهداشتن قسمت های خاصی از بدن و همینطور کاهش فشار روی کمر استفاده کنید.