از آغاز همه‌گیری جهانی ویروس کرونا، و پس از انجام چندین مطالعه در گوشه و کنار جهان، بیشتر دانشمندان حداقل فاصله اجتماعی مناسب برای پیشگیری از سرایت ویروس را ۲ متر توصیه کردند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا نیز فاصله حداقل ۲ متر را توصیه می‌کند؛ چون شواهد موجود نشان می‌دهد «کووید-۱۹» اکثرا بین افرادی که کمتر از ۲ متر فاصله دارند رد و بدل می‌شود، به خصوص اگر آن افراد مدت زمان طولانی به یکدیگر نزدیک باشند. دیگر بیماری‌های عفونی از جمله آنفلوآنزا نیز به همین شکل سرایت پیدا می‌کند.
سازمان بهداشت جهانی فاصله حداقل یک متر را برای پیشگیری از سرایت ویروس توصیه می‌کند.
یک پژوهش که در ماه ژوئن در مجله پزشکی «لَنسِت» منتشر شد، شیوه پخش ویروس را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش نشان می‌دهد فاصله دست‌کم یک متر می‌تواند از احتمال ابتلا کم کند. این احتمال در فاصله یک متری، ۱۳ درصد است و در فاصله دورتر به ۳ درصد کاهش پیدا می‌کند.
خطر ابتلا به ویروس از طریق ذرات معلق در هوا
در ماه آوریل، گروهی متشکل از ۲۳۹ دانشمند در نامه‌ای سرگشاده خواستار توجه بیشتر به قابلیت سرایت ویروس کرونا از طریق هوا شده بودند. آنها با نوشتن این نامه از نهادهای بهداشتی، از جمله سازمان بهداشت جهانی، خواستند که مردم را نسبت به سرایت ویروس از طریق هوا آگاه کنند.
در این نامه، که در مجله «بیماری‌های عفونی بالینی»، چاپ شد توضیح داده شده است که ویروس چگونه می‌تواند از طریق ترشحات دهان و بینی فرد بیمار در هوا منتشر شده و مدتی نیز در هوا معلق بماند.
آنها در این نامه، مثال‌هایی را نیز مطرح کرده‌اند. از جمله آن که یک قطره پنج میکرومتری معلق در فضای بسته با سرعت معمولی، ده‌ها متر – به مراتب بیشتر از مساحت یک اتاق- حرکت می‌کند و قادر است از ارتفاع ۱.۵ متری به زمین برسد.
پس از انتشار این نامه، کارشناسان سازمان بهداشت جهانی نیز اذعان کردند شواهدی مبنی بر این که ویروس کرونا می‌تواند از طریق هوا سرایت کند وجود دارد.
نامه
پژوهش جدید: فاصله ۲ متری تنها حس کاذبی از مصونیت می‌دهد
دانشمندان آمریکایی به تازگی توانسته‌اند ذرات ویروس کرونا را در فاصله ۴.۸ متری بیماران بستری شده در بیمارستان نیز پیدا کنند. این مطالعه را بیمارستان «هلث شندز» دانشگاه فلوریدا انجام داده است.
پژوهشگران پس از انجام این مطالعه به این نتیجه رسیدند که توصیه فاصله ۲ متری به افراد «حس کاذبی از مصونیت» می‌دهد و می‌تواند عده زیادی را در معرض ویروس قرار دهد.
دانشمندان پیشتر نیز به این نتیجه رسیده بودند که ویروس در ذرات بسیار کوچک معلق در هوا جا‌به‌جا می‌شود و قادر است سریع حرکت کرده و مدت زمان بیشتری – حتی چند ساعت – در هوا باقی بماند.
اما دانشمندان دانشگاه فلوریدا نمونه‌های هوای اتاق‌های بیمارستان را جمع‌آوری کرده‌اند تا بفهمند آیا ویروس می‌تواند از طریق هوا نیز منتقل شود یا نه.
یافته‌‌های آنها نشان می‌دهد که رهنمود فاصله‌گیری ۲ متری در فضای بسته، ممکن است آن گونه که انتظار می‌رفت جواب ندهد.
به گزارش نیویورک تایمز، هر چند پیشتر نیز دانشمندان تلاش کرده بودند نمونه‌های هوا را برای پیدا کردن ویروس جمع کنند، اما در روشی که دانشمندان بیمارستان «هلث شندر» به کار بردند، از بخار آب خالص برای بزرگ کردن ذرات و نمونه‌برداری آسانتر آنها استفاده شد. این دستگاه، ذرات را مستقیم به مایعی از نمک و شکر و پروتئین منتقل می‌کند که ویروس را در صورتی که موجود باشد زنده نگه دارد.
این نمونه‌ها از اتاق‌های مخصوص بیماران مبتلا به ویروس کرونا جمع‌آوری شد. دانشمندان از دونمونه جداگانه استفاده کردند: یکی از فاصله ۲ متری و دیگری از فاصله ۴.۸ متری بیماران.آنها سپس نشان دادند که ویروس موجود در هوا قادر است در فضای آزمایشگاهی، سلول‌ها را مبتلا کند.
لازم به ذکر است که هوای اتاق بیمارستان در ساعت، شش بار عوض می‌شد و مجهز به امکاناتی بود که اطمینان حاصل کنند هوای بازگشته به اتاق، از ویروس پاک است.
از همین رو، پژوهشگران در هر لیتر هوا، ۷۴ ذره ویروس پیدا کردند. سرگروه تیم دانشمندان دانشگاه فلوریدا به نیویورک تایمز گفته است که فضاهای بسته بدون سیستم تهویه مناسب، ذرات بیشتری را در خود نگه می‌دارند.
نقش سیستم تهویه در پخش ویروس
یکی از قدیمی‌ترین و مشهورترین مطالعاتی که در این رابطه انجام شده بررسی سرایت ویروس در رستورانی در چین است که توجه دانشمندان دیگر نقاط جهان را به خود جلب کرد. این پژوهش توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا نیز بازنشر شده است.
به گزارش نیویورک تایمز، یک فرد مبتلا به ویروس کرونا در ماه ژانویه در رستورانی در چین ۹ نفر دیگر را که در میزهای اطرافش نشسته بودند مبتلا کرد؛ اما تعدادی نیز به ویروس مبتلا نشدند.
بیمار A1 بدون علائم بیماری با خانواده‌اش به رستوران می‌رود. سیستم تهویه (سمت راست)، ذرات تنفسی او را به میزهای اطراف می‌برد. ۹ نفر دیگر (دایره‌های قرمز) به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند.
پژوهشگران با مشاهده تصاویر دوربین‌های مدار بسته متوجه شدند جریان قوی هوا از سیستم تهویه‌ای که بالای سر مشتریان بود نقش مهمی در پخش ویروس ایفا کرد. این رستوران، فاقد پنجره بود و هوای تازه در آن جریان نداشت.
از آن پس، توجه‌ها به پخش ویروس در فضای بسته و نقش سیستم تهویه در پخش ویروس جلب شد. در واقع اگر هوای تازه جریان نداشته باشد، حتی اگر افراد فاصله دو متری را رعایت کنند، احتمال انتقال و سرایت ویروس وجود دارد.
اما آیا این مسأله از اهمیت فاصله اجتماعی کم می‌کند؟ در حال حاضر، پاسخ به این پرسش منفی است و بر اساس اطلاعاتی که در دست است فاصله حداقل ۲ متر همچنان برای کاهش احتمال ابتلا به ویروس توصیه می‌شود.